IDEA Klinik
Makat çatlağı (anal fissür) kendisi küçük fakat acısı büyük bir hastalıktır. Diğer makat bölgesi hastalıklarından farklı olarak yavaş yavaş ilerlemez. Oluştuğu andan itibaren kişide şiddetli şikayetlere neden olabilmektedir. Makat çatlağı yapısal olarak elimizde ortaya çıkan bir yara veya kesikten farksızdır. Ancak makat bölgesinde bulunmasından dolayı sürekli istemsiz olarak kasılan makat kasları yaranın iyileşmesini engellemektedir. Ayrıca makat bölgesinde çok fazla sinir ucu bulunmasından dolayı da neden olduğu ağrı şiddetlidir.
Makat çatlağının iyileşebilmesi için yaranın çevresindeki kasların istemsiz kasılmasının önlenmesi gerekmektedir. Tedavi için 3 yöntem bulunmaktadır. Bunlar; kremle makat çatlağı tedavisi, botox enjeksiyonu ile makat çatlağı tedavisi ve ameliyattır. Her üç yöntemde de amaç kasların gereksiz kasılmalarının engellenmesidir. Botox ve kremle makat çatlağı tedavisinde kaslar geçici olarak devre dışı bırakılır. Ameliyatta ise kaslar kalıcı olarak kesilir.
Makat Çatlağı (Anal Fissür) Nedir? Neden Olur?
Makat çatlağı sert dışkılama ya da kronik ishale bağlı olarak anüs derisinde ortaya çıkan yara ve yırtıklardır. Çok büyük oranla kabızlığa bağlı olarak ortaya çıkmaktadır. Bazı durumlarda ise ishale bağlı olarak sürekli dışkılamak anüs derisinde yara ve yırtık oluşmasına neden olmaktadır.
Makat Çatlağı Tedavisi Nasıl Yapılır?
Makat çatlağı tedavisinde hangi yöntemin uygulanacağı hastalığın türüne yani ilerleme derecesine göre belirlenmektedir. Makat çatlağı hastalığının 2 aşaması bulunmaktadır. Bunlar akut makat çatlağı ve kronik makat çatlağıdır. Akut makat çatlağında ortaya çıkan şikayetler bir kaç dakika içerisinde geçer. Ancak kronikleşen durumlarda ortaya çıkan şikayetler saatlerce devam edebilmektedir. Bu durum kişinin hayat kalitesini oldukça olumsuz etkilemektedir. Hatta bazı hastalardan oturamadığına dair şikayetler alınmaktadır.
Anal fissür kronikleşmeden tedavi edilmesi hasta açısından daha kolay ve daha ekonomiktir. Akut dönemde olan makat çatlağı evde bitkisel kremlerle tedavi edilebilir. Ancak kronikleşen durumlarda bitkisel makat çatlağı tedavisi yetersizdir. Botox enjeksiyonu ya da makat çatlağı ameliyatı yapılması gerekir.
Ameliyat tedavisinde makat bölgesinde bulunan kaslar kesilir. Kasların kesilmesinin kalıcı dışkıı ve gaz kaçırma riski bulunmaktadır. Bu nedenle ameliyat yöntemi önerilmemektedir. Ameliyat yerine herhangi bir riski bulunmayan botox enjeksiyonu yapılması önerilmektedir.
Makat Çatlağı Belirtileri Nelerdir?
Makat çatlağı oluştuğu andan itibaren şiddetli belirtiler gösteren bir hastalıktır. En sık karşılaşılan şikayetler şunlardır; dışkılama sırasında sanki cam kesiyormuş gibi bir acı, kanama ( makat çatlağında ortaya çıkan kan açık renkli ve damlama şeklindedir), makatta şişlik ve ağrı, kaşıntı ve tahriştir. Kronikleşen anal fissürlerde ise hemoroid hastalığında olduğu gibi memecik oluşumu görülmektedir. Oluşa bu memeciklere nöbetçi meme ismi verilmektektedir.
Bu belirtilerin bir veya bir kaçının görülmesi makat çatlağını düşündürür. Ancak belirtiler sıklıkla hemoroid hastalığı ile de karıştırılabilmektedir. Hemoroid ve anal fissür hastalığı yaşanan ağrının ve kanamanın türüne göre ayırt edilebilir. Makat çatlağında ortaya çıkan acı cam kesiyormuş gibidir. Hemoroid hastalığında ise zonklama şeklindedir. Makat çatlağında ortaya çıkan kanama açık renkli yani taze kandır. Hemoroitte ise koyu renkli bir kanama görülür.
Bitkisel Makat Çatlağı Tedavisi
Makat çatlağında bitkisel tedavi bölgesel olarak uygulanacak kremlerle yapılmaktadır. Bu yazımızda makat çatlağıına iyi gelen bitkiler ve bu bitkilerin bulunduğu bitkisel ürünler ele alınacaktır. Kimyasal içerikli birçok makat çatlağı kremi bulunmaktadır. Ancak bu kremlerin içerisinde bulunan nitrogliserinin birçok yan etkisi bulunmaktadır. Bu nedenle nitrogliserinli makat çatlağı kremlerinin kullanılması önerilmez.
Makat Çatlağına İyi Gelen Bitkiler
Aynı Safa Yağı
Aynı sefa bitkisinin kas gevşetme ve rahatlatma etkisi bulunmaktadır. Makat çatlağı tedavisinde temel amaç yaranın iyileşmesini engelleyen kasların geçici olarak devre dışı bırakılması, gevşetilmesidir. Aynı safa yağı (Calendula Officinalis Flower Oil) Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tarafından da kas gevşetici özelliği kanıtlanmış bir yağdır. Hazırlanacak karışımın içerisinde mutlaka bulunmalıdır. (1)
Karanfil Yağı
Karanfil yağı bitkisel olarak uyuşturucu etkisi sağlamaktadır. Bu sayede dışkılama sırasında ve sonrasında acı hissedilmesini engellemektedir. Kimyasal içerikli kremlerin uyuşturma etkisi bulunmaz. Bu nedenle bu tür kremler kullanılırken mutlaka ek olarak uyuşturma etkisi olan anestol pomad kullanılması önerilir. Karanfil yağı bu etkiyi herhangi bir kimyasala gerek kalmadan sağlamaktadır. (2)
Meyan Kökü Extraktı (Liquiritiea Extrat)
Meyan kökü yabani bir bitkidir. Sağlık alanında pek çok tedavi için doğal kortizon olarak meyan kökü bitkisi kullanılmaktadır. Meyan kökü bitkisinin yatıştırıcı ve gevşetici etkisi bulunur. Bu sayede makat çatlağı tedavisi için vazgeçilmez bir bitkidir. Ek olarak doğal kortizon özelliği olan meyan kökü bitkisinin şişlik giderme, ödem azaltma ve kaşıntıya iyi gelme gibi etkileri de bulunmaktadır. (3)
At Kestanesi Extraktı (Equum Castanei Oleum)
At kestanesi özü hemoroid tedavisinde sıklıkla kullanılmaktadır. At kestanesi özünün damarları büzüştürme ve dolaşımı düzenleme etkisi bulunmaktadır. Hemoroid tedavisinde ki başarısına ek olarak makat çatlağı tedavisinde de dolaşımı düzenleyerek yaranın olduğu alana sağlıklı kan gitmesini sağlayarak makat çatlağının iyileşme hızını attırmaktadır.
Mayıs Papatyası Yağı (Matricaria Recutita Flower Oil)
Mayıs papatyası yağının spazm çözücü yanı kasılmaları önleyici etkisi bulunmaktadır. Bu nedenle anal fissür tedavisi için tercih edilmektedir.
Bitkisel içerikli bir makat çatlağı kremi hazırlanabilmesi için bu etken maddelerin mutlaka kullanılması gerekmektedir. Yada bu içeriklerin bulunduğu bitkisel içerikli makat çatlağı kremleri tercih edilmiştir.
Piyasada bulunan makat çatlağı kremleri şunlardır; Rectoderm, Rectogesic, Anrecta ve Anuflex tir. İçinde sadece anuflex bitkisel içerikli bir üründür. Yan etki yaşamadan tedavi olmak için anuflex merhem tercih edilebilir.
Botox Enjeksiyonu İle Makat Çatlağı Tedavisi
Kremle tedavi yalnızca akut dönemde olan fissürler için başarılı sonuçlar vermektedir. Kronikleşen vakıalar için etkisi yeterli değildir. Bu tür durumlarda botox enjeksiyonu tedavisi önerilmektedir. Makat çatlağının çevresinde bulunan uygun kaslara botox maddesi enjekte edilir. Bu sayede kaslar geçici olarak devre dışı bırakılır yani kasılması önlenir. Ve böylece bölgeye temiz kan giderek makat çatlağı iyileşir.
Botox Yöntemi İle Makat Çatlağı Tedavisinin Avantajları
Herhangi bir ön hazırlık gerekmez.
Muayenehane ortamında uygulanır.
Hastane prosedürleri, yatışı ve narkoz gerekmediği için ekonomiktir.
Kesme ve dikme işlemi yoktur. Bu sayede kalıcı gaz ve dışkı kaçırma riski yoktur.
10-15 dakika kadar kısa bir sürede uygulanabilir.
Tedavi sonrasında hasta aynı gün işine ve sosyal yaşantısına dönebilir.
Tedavi sonrasında pansuman, yara bakımı ya da ilaç kullanımı gerekmez.
Ankara’da Botox Enjeksiyonu ile Makat Çatlağı Tedavisi
Ankara Kızılay’da bulunan İDEA klinikte makat çatlağı tedavisi için botox enjeksiyonu uygulanmaktadır. Botox enjeksiyonu hakkında detaylı bilgi almak için ücretsiz muayene imkanımızdan yararlanabilirsiniz. Tedavi ücretini öğrenmek için ücretler sayfamıza göz atabilirsiniz.
Makat Çatlağına Ne İyi Gelir?
Makat çatlağı hastalığının oluşmasının nedeni çok büyük ihtimalle kabızlıktır. Kabızlık sorunun engellenmesi sorunun oluşmasını, ilerlemesini ve tekrar etmesini engellemektedir. Doğru beslenme ve doğru tuvalet alışkanlığı ile çözülmeyecek kabızlık yoktur. Kabızlık neden olur, nasıl geçer bilgi almak için tıklayınız. (4)
Beslenme alışkanlıklarının düzenlenmesine ek olarak bol sıvı tüketmek, hareketli olmak gibi faktörlerde kabızlığın önlenmesini ve dolaylı olarak makat çatlağının oluşmasını engellemektedir.
Makat Çatlağına Hangi Çay İyi Gelir?
Sinemaki çayının bağırsakları çalıştırma ve dışkıyı yumuşatma özelliği bulunmaktadır. Dışkı yumuşatıcı ilaçlar uzun vadede bağırsak tembelliğine neden olmaktadır. Onun yerine sinemaki çayı kullanılarak kabızlık ve makat çatlağı oluşumu doğal bir şekilde engellenebilir. (5)
Kaynaklar
- Arora, D., Rani, A., & Sharma, A. (2013). A review on phytochemistry and ethnopharmacological aspects of genus Calendula. Pharmacognosy reviews, 7(14), 179 .https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3841996/
- Khalilzadeh, E., Hazrati, R., & Saiah, G. V. (2016). Effects of topical and systemic administration of Eugenia caryophyllata buds essential oil on corneal anesthesia and analgesia. Research in pharmaceutical sciences, 11(4), 293. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5022377/
- Pastorino, G., Cornara, L., Soares, S., Rodrigues, F., & Oliveira, M. B. P. (2018). Liquorice (Glycyrrhiza glabra): A phytochemical and pharmacological review. Phytotherapy research, 32(12), 2323-2339. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7167772/
- Kaya A, Kabızlık neden olur, nasıl geçer (2021) https://www.sagliktakvimi.net/kabizlik-nasil-gecer/ Liu, L. W. C. (2011). Chronic constipation: current treatment options. Canadian Journal of Gastroenterology, 25(Suppl B), 22B-28B. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3206558/